Οι άνθρωποι στα διάφορα μέρη της Ελλάδας τους φαντάζονται με διάφορες μορφές, όμως
πάντα κουτούς και άσκημους. Έτσι σε κάποια μέρη πιστεύεται ότι είναι ψηλοί, σκουρόχρωμοι
και φορούν σιδερένια παπούτσια. Αλλού τους περιγράφουν ως νάνους με μυτερά αφτιά και κόκ-
κινα μάτια. Για άλλους έχουν χέρια πιθήκου και πόδια γαϊδάρου ή είναι μονοπόδαροι, μονόματοι,
με παλιά και βρώμικα ρούχα. Επίσης, οι καλικάντζαροι έχουν πολλά ονόματα, όπως Σκαλίμπια,
Παγανά, Λυκοκάντζαροι, Καρκαντζέλια, Κωλοβελόνηδες κ.ά.
Ο μύθος για τους καλικάντζαρους λέει ότι όλο τον χρόνο ζουν στα έγκατα της γης και πριονί-
ζουν με τα πριόνια τους το δέντρο που κρατάει τη γη (σύμφωνα με τον αρχαίο ελληνικό μύθο ο
Άτλαντας κρατούσε τη γη στην πλάτη του),
«Κόβε πριονάκι μου, κι η ώρα πλησιάζει
Χριστούγεννα ζυγώνουνε… το αίμα μας και βράζει!!!»
2
Όταν, λοιπόν, οι καλικάντζαροι κοντεύουν να τελειώσουν τη δουλειά τους, έχει φτάσει πια η
παραμονή των Χριστουγέννων και είτε από τον φόβο τους ότι θα πέσει η γη και θα τους πλακώ-
σει είτε για να γιορτάσουν την ολοκλήρωση της δουλειά τους ανεβαίνουν στη γη λέγοντας:
«Άιντε να πάμε και θα πέσει μοναχό του»
3
.
Με καλσόν, φόδρες και χάρτινα πριόνια τα παιδιά-καλι-
κάντζαροι πριονίζουν το δέντρο της γης (παιδιά σκεπα-
σμένα με πράσινη φόδρα αναπαριστάνουν τη γη)
Τα παιδιά του 38
ου
Νηπιαγωγείου Ηρακλείου ζωγράφισαν τους δικούς τους καλικάντζαρους, αφού άκουσαν την ιστορία τους από τη
νηπιαγωγό τους
2
Κατσιμίχας, Χ. & Κατσιμίχας, Π. (1995).
H αγέλαστη πολιτεία και οι καλικάντζαροι
(βιβλίο με cd). Αθήνα: Καστανιώτης.
3
Όπως παραπάνω.
82