Α. Στόχοι του υλικού
1. Άμεση εμπλοκή των παιδιών σε επικοινωνιακές δραστηριότητες
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας κατακτούν/μαθαίνουν μια γλώσσα μέσα από την εμπλοκή τους
σε επικοινωνιακές δραστηριότητες στις οποίες χρησιμοποιούνται τόσο λεκτικοί όσο και μη λε-
κτικοί τρόποι επικοινωνίας (νοήματα, χειρονομίες, εκφράσεις του προσώπου, εποπτικό υλικό
κ.ά.). Με την εμπλοκή τους σε αυτές τις δραστηριότητες επιδιώκεται καταρχήν η κατανόηση και,
στη συνέχεια, η δημιουργία εννοιών και η εκμάθηση λέξεων για να παράγουν τα παιδιά αυτό που
κατανόησαν (Σκούρτου, 2009).
1
Κύριος στόχος του υλικού μας είναι η ενεργός συμμετοχή των μαθητών στην επικοινωνία, ώστε
να εκφράσουν αυτό που θέλουν, ανεξάρτητα από το αν αυτή η πράξη θα είναι γραμματικά και συν-
τακτικά σωστή (Κατσιμαλή, 2001α)
2
ή αν θα συνοδεύεται από λεκτικά ή/και μη λεκτικά σχή-
ματα επικοινωνίας.
2. Η καλλιέργεια του προφορικού λόγου είναι άμεση προτεραιότητα
Για την κατάκτηση/εκμάθηση της μητρικής γλώσσας των παιδιών προσχολικής ηλικίας, η κατά-
κτηση του προφορικού λόγου αποτελεί βασική προϋπόθεση αποτελεσματικής μάθησης. Αντίστοιχα,
και στην περίπτωση κατάκτησης/εκμάθησης μιας δεύτερης / ξένης γλώσσας, θα πρέπει να δοθεί
στο παιδί ο απαραίτητος χρόνος αλλά και όλα εκείνα τα ερεθίσματα για να καλλιεργήσει και να ανα-
πτύξει στο έπακρο για την ηλικία του τον προφορικό λόγο στη δεύτερη / ξένη γλώσσα (Χατζησαβ-
βίδης, 2002).
3
Η γραφή και η ανάγνωση είναι δεξιότητες που έπονται και που αναδύονται σιγά σιγά
μέσα από τα γραπτά ερεθίσματα του περιβάλλοντος των παιδιών (Δαφέρμου κ.ά., 2006).
4
3. Αποδοχή, αξιοποίηση και καλλιέργεια του γλωσσικού και πολιτισμικού
κεφαλαίου που φέρει το κάθε παιδί ξεχωριστά
Τα βιώματα και οι εμπειρίες που διαμορφώνουν τα παιδιά κατά την αλληλεπίδρασή τους με την
οικογένεια, την παροικία, την κοινωνία διαμονής κ.ά., επιδιώκεται, μέσα από ανάλογες δραστη-
ριότητες, να τα προσκομίσουν στο νηπιαγωγείο. Τα στοιχεία αυτά αποτελούν κατά κύριο λόγο διά-
σταση της γλώσσας και του πολιτισμού της χώρας διαμονής, αφού στην ουσία είναι απόρροια
διαδικασιών ένταξης (Γκόβαρης, 2001).
5
Επίσης, αποτελούν και την προϋπάρχουσα γνώση, το
προϋπάρχον εννοιολογικό υπόστρωμα πάνω στο οποίο και σε σχέση με το οποίο θα δομήσουν τη νέα
γλωσσική και πολιτισμική τους γνώση.
Συνεπώς, η κατάκτηση / εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού θα
πρέπει να επιτευχθεί μέσα σε ένα πλαίσιο σύνδεσης, σύνθεσης και αντιπαραβολής με τη γλώσσα
ή τις γλώσσες και τον πολιτισμό ή τους πολιτισμούς που βιώνουν τα παιδιά στις κοινωνίες δια-
μονής (Σκούρτου, 2009
6
; Κατσιμαλή, 2001β
7
).
1
Σκούρτου, Ε.
(2009). Δίγλωσσα νήπια – Η σχέση διγλωσσίας και μάθησης στο νηπιαγωγείο. Στο Χρ. Γκόβαρης (επιμ.),
Κείμενα για τη διδα-
σκαλία και τη μάθηση στο πολυπολιτισμικό σχολείο
(σελ. 50-86). Αθήνα: Ατραπός.
2
Κατσιμαλή, Γ.
(2001α). Επικοινωνιακή προσέγγιση. Στο Μ. Βάμβουκας, Μ. Δαμανάκης, Γ. Κατσιμαλή (επιμ.),
Προλεγόμενα του Αναλυτικού
Προγράμματος για την Ελληνόγλωσση Εκπαίδευση στη Διασπορά
(σελ. 109-113). Ρέθυμνο: Ε.ΔΙΑ.Μ.ΜΕ.
3
Χατζησαββίδης, Σ.
(2002). Η διδασκαλία της ελληνικής στους μαθητές της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης: Το αρχικό στάδιο. Στο
Ε. Τρέσσου , Σ. Μητακίδου (επιμ.),
Η διδασκαλία της γλώσσας και των μαθηματικών. Εκπαίδευση γλωσσικών μειονοτήτων
(σελ. 467- 474).
Θεσσαλονίκη: Παρατηρητής.
4
Δαφέρμου, Χ., Κουλούρη, Π. Μπασαγιάννη, Ε.
(2006).
Οδηγός Νηπιαγωγού. Εκπαιδευτικοί σχεδιασμοί, Δημιουργικά περιβάλλοντα μά-
θησης (
σελ. 97 κ.ε.)
.
Αθήνα: Ο.Ε.Δ.Β.
5
Γκόβαρης, Χ.
(2001).
Εισαγωγή στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση
. Αθήνα: Ατραπός.
6
Όπως παραπάνω.
7
Κατσιμαλή, Γ.
(2001β). Κυρίαρχες θεωρητικές προσεγγίσεις στη διδασκαλία της Νέας Ελληνικής ως Ξένης γλώσσας. Στο Μ. Δαμανάκης
(επιμ.),
Παιδεία Ομογενών. Θεωρητικές και εμπειρικές προσεγγίσεις
(σελ. 221-238). Ρέθυμνο: Ε.ΔΙΑ.Μ.ΜΕ.
9
I...,II,1,2,3,4,5,6,7,8 10,11,12,13,14,15,16,17,18,19,...168